- YARDIM VE BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ SUÇU NEDİR?
- Genel Olarak
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçu; yaşı, hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimseye durum ve koşulların elverdiği ölçüde yardım etmemek ya da durumu derhal ilgili makamlara bildirmemektir (TCK m. 98/1)
Bu suçun hukuksal konusunu “kendini idare edemeyecek durumda olan kimselerin yaşam ve vücut bütünlüğü hakkı” ile “toplumsal dayanışmanın sağlanmasına yönelik kamusal yarar” oluşturmaktadır.
- Suçun Unsurları
- Suçun Maddi Unsurları
- Fail ve mağdur
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçu, genel bir suçtur; herkes bu suçun faili olabilir. Suçun mağduru ise yaşı, hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimsedir. 765 sayılı eski Yasa’dan farklı olarak mağdurun yaşı dikkate alınmamıştır.
- Suçun maddi konusu
Bu suçun maddi konusu; yaşı, hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimsedir.
- Eylem
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Suçun hareket öğesini; mağdura “durum ve koşulların elverdiği ölçüde yardım etmemek” ya da “durumu derhal ilgili makamlara bildirmemek” oluşturmaktadır (TCK m. 98/1). Hemen belirtelim ki mağdura gerekli müdahalenin yapılabilmesine yönelik bir kurumun olduğu yerlerde, kişilerin yardım için girişimde bulunmaması suç oluşturmaz. Ancak ilgili makamların bu durumdan haberdar olmaması durumunda kişilerin durumu derhal ilgili makamlara bildirmemesi suçtur.
Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin ölmesi suçun sonucu nedeniyle ağırlaşmış şeklidir (TCK m.98/2).
- Hukuka Aykırılık Unsuru
Bu suç, hukuka aykırılık unsuru bakımından bir özellik taşımaz.
- Manevi Unsur
Bu suç, kasten işlenebilen bir suçtur. Suçun oluşabilmesi için failin “saikı veya amacı” önem taşımaz.
- Suçun Özel Görünüş Biçimleri
- Teşebbüs
Bu suça teşebbüs mümkün değildir. Zira ihmali bir suç söz konusudur; failin hareketleri bölünemez niteliktedir. Bir yaralıyı görüp önce yardım etmek daha sonra dönüp yardım eden veya önce haber vermeyip daha sonra haber veren kimsenin eylemi teşebbüs aşamasında değildir.
- İştirak
İştirak konusunda genel kurallar uygulanır. Bu suça azmettirmek suretiyle iştirak mümkündür. Örneğin yaralıyı hastaneye götüreni ikna ederek götürmemesini sağlamak gibi.
- İçtima
Taksirle bir trafik kazasında neden olan kişi, kaza sonucunda yardım (yaralanan kişilerin bir an önce tedavi edilmelerini sağlama) yükümlülüğü altına girmektedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi sonucunda yaralı kişinin ölmesi durumunda, kazaya neden olan kişiyi ihmali davranışla kasten insan öldürme suçundan sorumlu tutmak gerekir.
- Muhakeme
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçunun soruşturma ve kovuşturması re ‘sen yapılır; şikâyet aranmaz.